De ‘Lady Di’ van de 19e eeuw

De jongste dochter van koning Willem I had, op zijn zachts gezegd, een turbulent leven. Een mislukt huwelijk, een affaire met een getrouwde man én een buitenechtelijk kind maakten van de prinses het zwarte schaap van de familie.

Ze was echter ook een sterke vrouw, die opkwam voor haar eigen geluk, reisluchtig was, muziekstukken schreef en oog had voor de kunsten. In Voorburg vond ze rust op haar buitenplaats Rusthof. De Mariannelaan, het Marianneviaduct en haar beeltenis in steen bij de Oude Kerk herinneren aan het bijzondere leven van de Voorburgse ‘Lady Di’.

Prinses der Nederlanden
Wilhelmina Frederica Louisa Charlotte Marianne, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, werd geboren op 9 mei 1810. Haar vader werd enkele jaren later uitgeroepen tot Neêrlands eerste koning, Willem I.  Haar broer Willem was de beoogde opvolger, voor Marianne lag er een andere toekomst in het verschiet, als vrouw van haar volle neef Albert, Prins van Pruisen. Zij trouwden in 1830. Voor de buitenwereld leek het een mooi huwelijk dat werd bekroond met 5 kinderen, maar helaas was het meer een verstandshuwelijk dan echte liefde. Voor de eigenzinnige Marianne zat het Pruisische keurslijf te strak, het gaf geen ruimte aan haar kwaliteiten: intelligent, nieuwsgierig naar de ‘echte’ wereld en behept met literaire en muzikale liefhebberijen. Je ongelukkig voelen was niets voor Marianne en dus ondernam ze de stap die in haar kringen eigenlijk ‘not done’ was, ze vroeg een scheiding aan…

De ware liefde
In 1845 verliet zij haar man, nog tijdens de scheidingsprocedure. Enkele jaren later kocht ze in Voorburg het buiten Rusthof, idyllisch gelegen aan de Vliet. Hier vond ze ook de ware liefde in de armen van Johannes van Rossum. Hij was een lakei die al sinds 1844 bij haar in dienst was. Uiteindelijk zou hij haar secretaris, bibliothecaris en vertrouweling worden, én haar levenspartner. Ondanks de wederzijdse hartstocht bleef Johannes formeel getrouwd met zijn vrouw. Een buitenechtelijke relatie aangaan, met een man ver beneden je stand, dat zorgde voor veel opschudding. De roddelaarsters maakten overuren, de wildste verhalen deden de ronde. Die kwamen ook het Haagse hof én de schoonfamilie in Berlijn ter ore. Marianne werd verbannen uit Pruisen en gescheiden van haar kinderen.

Ondanks de tegenslagen was de liefde tussen Marianne en Johannes niet te breken. Het resulteerde zelfs in een liefdesbaby, een jongetje genaamd Johannes Willem. Marianne koos ervoor om het ‘uit liefde geboren kind’ openlijk op te voeden, wat zorgde voor conflicten en een verdere verwijdering van haar Oranjefamilie. Tot aan zijn dood week Marianne niet van de zijde van haar Johannes. Zelfs niet na de dood, want toen zijzelf in 1883 overleed, was het haar nadrukkelijke wens om naast de liefde van haar leven te worden begraven.  

Karlien Ritter

Museum Swaensteyn

[Bijschrift: Prinses Marianne en Johannes van Rossum (foto resp. Prinz von Hessen en Museum Swaensteyn)]